Yutma Nedir?
Yutma ağıza alınan gıdanın ağızdan mideye iletilmesini sağlayan fizyolojik bir fonksiyondur. Bu olayda birçok kas ve sinir görev alır. Yutma genel olarak 3 evrede gerçekleşir. İlk evre, gıdanın tükürük ve çiğneme ile yutmaya hazır hale getirilmesidir. İkinci evre, dil yardımıyla gıdaların geriye itilmesi ve yutma olayının tetiklenmesi yani başlatılmış olmasıdır. Hava yolu bu evrede kapalıdır. Son evre ise, yemeğin aşağıya yemek borusuna doğru hareketidir.
Yutma Zorluğu Nedir?
Yutma işleminin herhangi bir aşamasında bozulma sonucu, yiyecek veya sıvıların ağızdan mideye taşınmasında zorluk veya yokluk olarak tanımlanabilir. Bu durumda; gıdaların mideye taşınmasında herhangi bir aşamada gecikme, engellenme veya aspirasyon olabilir.
Aspirasyon ne demektir ?
Aspirasyon kabaca, yiyecek veya sıvıların yemek borusu yerine, nefes borusuna geçmesi, başka deyişle nefes borusundaki gerçek ses telleri altına geçiş durumudur. Pek çok soruna özellikle ciddi akciğer enfeksiyonlarının oluşmasına hatta ölüme neden olabilen aspirasyonun önlenmesi çok önemlidir.
Yutma zorluğu neden önemlidir?
Hastanın günlük yalamaktivitelrini olumsuz yönde etkilemesi yanında hayatı tehdit edebilecek düzeyde aspirasyon riskini artırabilir ve yetersiz beslenmeye yol açabilir.
Yutma Zorluğu (Disfaji) Nedenleri Nelerdir?
Yutma problemleri yeni doğandan yaşlılara kadar her yaş grubunda bir çok hastalığa bağlı olarak karşımıza çıkabilir. İnme,CP, travmatik beyin hasarı, Parkinson, beyin tümörleri, motor nöron hastalıkları ve ilerleyici nörolojik hastalıklar yutma güçlüğüne yol açan hastalıkların başında gelmektedir.
Yutkunma bozukluklarının belirtileri nelerdir?
Yeme, içme sırasında ya da sonrasında öksürme, yeme ya da içme sırasında veya sonrasında ses değişikliği, çiğneme ya da yutkunma için gerekenden daha fazla çaba ya da zamana gereksinim duyulması, ağızdan katı ya da sıvı besin sızması ya da ağzın içine yapışması, yedikten sonra göğüste tıkanıklık, yeterince yemek yiyememe sebebiyle kilo kaybı
Yutma Zorluğunda Tanı Nasıl Konur?
Yutma zorluğu olan hastada, yutma güçlüğüne neden olan hastalık, hastanın fizik muayenesi ve nörolojik muayenesi ve sonrasında özel yutma değerlendirmesi ve hem yutma zorluğuna neden olan faktörü tespit etmek hem de tedavi planı için ileri tetkiklere (videofloroskopiye) ihtiyaç duyulabilir.
Yutma Bozukluklarının Tedavi Yöntemleri
Yutma bozukluklarının rehabilitasyonunda amaç, motor nöron aktivasyonları ile hasar görmüş merkezi sinir sisteminin yeniden kazanımı veya alternatif motor yolların uyarılması ile hasar görmüş alanların kontrolünü kazanmak ve sonucunda 16 güvenli-etkili yutmayı gerçekleştirerek aspirasyonu önlemektir .
Egzersiz Eğitimi
Proprioseptif Nöromusküler Fasilitasyon
- Kasın kasılabilme yeteneğini artırmak
- Motor kontrolü ve öğrenmeyi artırmak
- Propriosepsiyonu artırmak
- 18 Aktif hareket açıklığını artırmak
- Kuvveti artırmaktır
Nöromusküler Elektrik Stimülasyonu
Transkranial Manyetik Stimülasyon
Termal Taktil Stimülasyon
Postüral Teknikler
Manevralar
Lokma Şekil ve Kıvam Ayarlaması
